ကျမနဲ့ ဂျပန်စကား

ဘာသာစကားနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး က်မက ထုိင္းစာလည္း သင္ဖူးသလုိ တရုတ္စာလည္း အနည္းအက်ဥ္းေလာက္ သင္ဖူးပါတယ္။ လ အနည္းငယ္ေလာက္ပဲဲ သင္ျဖစ္တာမုိ႔ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ မတတ္ခဲ့ပါဘူး။ အဂၤလိပ္စာ ကေတာ့ ငယ္ငယ္ကတည္းက ေရးရ ဖတ္ရတာမုိ႔ အလုပ္လုပ္လုိ႔ ရတယ္ဆုိတဲ့ အဆင့္ေလာက္ေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ဂ်ပန္စာကုိေတာ့ ပထမတစ္ေခါက္ Osaka မလာခင္ လ အနည္းငယ္ေလာက္ အလုိမွ ကပ္ျပီး သင္ျဖစ္ခဲ့တာ။

ရန္ကုန္မွာ ဂ်ပန္စာ စသင္ေတာ့ ရုိမဂ်ိ (Romaji - ロマジ)　လုိ႔ေခၚတဲ့ ဂ်ပန္အသံထြက္ကုိ အဂၤလိပ္ စာလုံးနဲ႔ ေရးထားတဲ့ စာအုပ္နဲ႔ စ သင္ရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ Osaka ေရာက္ျပီး ရုံးကေန ဆရာမ ေခၚသင္ေပးေတာ့လည္း ရုိမဂ်ိ စာလုံးနဲ႔ပါပဲ။ အလုပ္ထဲမွာက ႏုိင္ငံျခားသား မန္ေနဂ်ာ လက္ေအာက္မွာ လုပ္ရတာမုိ႔ ဂ်ပန္စကားလည္း ေျပာတတ္ဖုိ႔ မလိုခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဂ်ပန္မွာ တစ္ႏွစ္ ေနျပီး ရန္ကုန္သာ ျပန္သြားတယ္၊ ဂ်ပန္စာ ဟိရဂန (Hiragana - ひらがな) နဲ႔ ခတခန (Katakana - カタカナ) ကုိ ေကာင္းေကာင္း မဖတ္တတ္ခဲ့ဘူး။

*****

အခုတစ္ေခါက္ ဂ်ပန္စာ ျပန္သင္ေတာ့ ရုိမဂ်ိ ပဲ အလြယ္ ဖတ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ကုိ ေဖ်ာက္ျပီး ဟိရဂန နဲ႔ ခတခန စာလုံးေတြကုိ ဖတ္ႏုိင္ေအာင္ ၾကိဳးစားခဲ့ရတယ္။ ဒီအျပင္ ဂ်ပန္စာမွာက ခန္းဂ်ိ (Kanji - 漢字) လုိ႔ေခၚတဲ့ တရုတ္စာလုံး လည္း ရွိေသးတာမုိ႔ ေစာေစာက ေျပာထားတဲ့ ၂ ခု ဖတ္တတ္ယုံနဲ႔ မလုံေလာက္ေသးျပန္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ခန္းဂ်ိ စာလုံးေတြကုိလည္း ၾကက္ အစာေကာက္သလုိ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေလ့လာေနရတာ အခုထိပါပဲ။

ဂ်ပန္စကားမွာလည္း သူဟာနဲ႔ သူ ခက္တဲ့ အပိုင္းေတြ ရွိတာေပါ့။ အဓိပၸာယ္အတူတူကုိပဲ ကုိယ့္အထက္ လူၾကီးကုိ ေျပာရင္ တစ္မ်ိဳး၊ ကုိယ့္ရဲ႕ လက္ေအာက္ငယ္သားကုိ ေျပာရင္တစ္မ်ိဳး၊ ေစ်းေရာင္းတဲ့သူက ၀ယ္သူကုိိ ေျပာရင္ တစ္မ်ိဳး၊ သူငယ္ခ်င္းအခ်င္းခ်င္း ေျပာရင္ တစ္မ်ိဳး နဲ႕ အဓိပၸာယ္သာ တူတယ္ ေျပာတာခ်င္း မတူေတြ အမ်ားၾကီးပဲ။ ေနာက္ျပီး ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြလည္း စကားေျပာတဲ့အခါမွာ ကုိယ့္ကုိကုိယ္ ခ်ီးမြမ္းတဲ့ စကားမ်ိဳး သုံးေလ့ ့မရွိၾကပါဘူး။ ဥပမာ ဆုိပါေတာ့။ ဂ်ပန္စာ သင္ယူေနတဲ့ က်မကုိ ရုံးက သူငယ္ခ်င္းေတြက “ႏုစံ ဂ်ပန္စကား ေျပာႏုိင္လာတယ္ေနာ္” လို႔ ေျပာရင္ ကုိယ္က “ဟုတ္တယ္၊ ေျပာႏုိင္လာတယ္” ဆုိျပီး ျပန္မေျဖရဘူး။ “အဲဒီေလာက္လည္း မဟုတ္ပါဘူး၊ ၾကိဳးစားေနတုန္းပါ” ဆုိတာမ်ိဳး၊ “အဲဒီေလာက္ မဟုတ္ပါဘူး၊ ထပ္ၾကိဳးစားရဦးမယ္” ဆုိတာမ်ိဳး ျပန္ေျဖရပါတယ္။

ေနာက္ျပီး ဂ်ပန္စာ သင္ယူရင္း ၾကံဳခဲ့ဖူးတဲ့ အမွားေတြကုိ ေဖာက္သည္ခ်ရဦးမယ္။ က်မ ဂ်ပန္စာ သင္ခါစမွာ အသံထြက္ ဆင္တူတဲ့ စာလုံးေတြဆုိရင္ အဓိပၸာယ္ေတြ ေရာျပီး မွားေျပာမိတယ္။ အထူးသျဖင့္- ယာစရွိ (yasashii - やさしい) ၊ ယာစအိ (yasai - やさい)၊ ယာစုအိ (yasui - やすい) စာလုံးေတြပါ။ အဲဒီ ၃ လုံးကုိ ေရာေထြးျပီး က်မ ဘယ္လုိမွ ခြဲမရဘူး။ စာလုံး ၃ လုံးက ရုတ္တရက္ ဖတ္လိုက္ရင္ ဆင္တူ ေပမယ့္ အဓိပၸာယ္က တျခားစီပါပဲ။

“ယာစရွိ”　ဆုိတဲ့ အသံထြက္မွာ အဓိပၸာယ္ ၂ မ်ိဳးရွိသလုိ ခန္းဂ်ိ လည္း ၂ မ်ိဳး ရွိတယ္။ တစ္မ်ိဳးက “လြယ္ကူတယ္” （易しい）လုိ႔ အဓိပၸာယ္ရျပီး လူကုိ ရည္ညႊန္းျပီးသုံးမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ “သေဘာေကာင္းတယ္”（優しい）လုိ႔ အဓိပၸာယ္ ရတယ္။ ေနာက္ “ယာစအိ” ကေတာ့ “ဟင္းသီးဟင္းရြက္” (野菜) ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ တစ္မ်ိဳးပဲ ရွိတယ္။ “ယာစုအိ” ကုိလည္း ၂ မ်ိဳး သုံးလုိ႔ရတယ္။ ခန္းဂ်ီး ကေတာ့ “ေစ်းသက္သာတယ္”　（安い）ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ တစ္လုံးထဲပါ။ ဒါေပမယ့္ verb တခုခုကုိ ရာစုအိ ေရွ႕မွာ ခံျပီး သုံးမယ္ဆုိရင္ ထည့္သုံးလိုက္တဲ့ verb ေပၚ မူတည္ျပီး အဓိပၸာယ္က ေျပာင္းသြားတယ္။ ဥပမာ “စားတယ္” ဆုိတဲ့ စာလုံးကုိ “ယာစုအိ” နဲ႔ တြဲသုံးလိုက္ရင္ “စားရတာ လြယ္တယ္” ဆုိတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္သြားတယ္။ စာသင္ေနတာ မဟုတ္လုိ႔ အေသးစိတ္ မရွင္းျပေတာ့ဘူးေနာ္။

တရက္ေတာ့ ရုံးက သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ စကားေျပာမိရင္း ကုိယ့္အစြမ္းအစေလးေတြ ထုတ္ၾကြားဦးမွဆုိျပီး ေျပာလိုက္တာ “ ခႏုိဂ်ိဳ ၀ ယာစအိ ဒဲ့စနဲ ” (kanojyo wa yasai desu ne - かのじょ　は　やさい ですね。) ဆုိေတာ့ သူတုိ႔ေတြ ရီလိုက္ၾကတာ။ က်မလည္း အူေၾကာင္ေၾကာင္ နဲ႔ ဘယ္ေၾကာင့္ ရီၾကလဲ မသိဘူးေပါ့။ အမွန္က “သူမက သေဘာေကာင္းတယ္”လုိ႔ ေျပာခ်င္တာပါ။ မွားေျပာလိုက္ေတာ့ “သူမက ဟင္းသီးဟင္းရြက္ပါ” ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္သြားတာ။

ေနာက္ျပီး ဂ်ပန္စာလုံးမွာ tsu (つ) နဲ႔ su (す) ဆုိျပီး စာလုံး ၂ လုံးရွိပါတယ္။ “su” က အသံထြက္ရတာ လြယ္ေပမယ့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမွာ လုံးလုံး မရွိတဲ့ “tsu” ဆုိတဲ့ အသံကုိ က်မ ေကာင္းေကာင္း အသံ မထြက္ႏုိင္ေသးဘူး။ အသံထြက္ကုိ ျမန္မာစာလုံးနဲ႔ ဘယ္လုိ ေရးျပ ရမွန္းေတာင္ မသိဘူး။ ဒီ tsu ဆုိတဲ့ အသံမွာ လွ်ာလိပ္သံပါတယ္။ ဆရာမလည္း လွ်ာထားပုံ ထားနည္းက အစ ေသခ်ာ သင္ေပးတာပဲ။ သင္တုန္းခဏပဲ မွန္တယ္။ ျပီးေတာ့ အသံထြက္က ျပန္မွားတာပဲ။ အခုထိကုိ မမွန္ေသးဘူး။

ေနာက္ အျမဲလုိလုိ မွား သုံးတာက “လာပါ” (kite - きて), “ေရးပါ” (kaite　-かいて), “၀ယ္ပါ” (katte　- かって),　“နားေထာင္ပါ” (kiite -きいて ) ေတြပါ။ မွတ္မွတ္ရရ ေပါ့။ တရက္ က်မတုိ႔ အိမ္ကုိ ဂ်ပန္မသူငယ္ခ်င္း လာလည္ပါတယ္။ သူက အိမ္ လာလည္ရင္း စားစရာ မုန္႔ တခ်ိဳ႕ ၀ယ္လာခဲ့တယ္။ ျပန္ခါနီး သူ႕ကုိ အိမ္ တံခါး၀အထိ လိုက္ပုိ႔ေပးရင္း က်မက ေလာကြတ္ေခ်ာ္ျပီး “မတ ခိတဲ့ ခုဒဆုိင္း” (mata kite kudasai - また　きて　ください。ေနာက္လည္း လာလည္ပါလုိ႔) ေျပာရမွာကုိ “မတ ခပ္တဲ့ ခုဒဆုိင္း” (mata katte kudasai - また、かってください。ေနာက္လည္း ၀ယ္ပါ) ဆုိေတာ့ အားလုံး တ၀ါး၀ါးနဲ႔ ၀ုိင္းရီၾကတယ္။

*****

ကုိယ္နဲ႔ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္မႈ မရွိတဲ့ ဘာသာစကားကုိ ေလ့လာတဲ့အခါမွာ မွားမယ္၊ ရီစရာ ျဖစ္မယ္၊ တလြဲျဖစ္မယ္ ဒီလုိမ်ိဳးေတြကုိ ၾကံဳရတတ္ပါတယ္။ ဘယ္ဘာသာစကားမဆုိ သင္ခါစမွာေတာ့ အခက္အခဲေတြ ရွိတာေပါ့။ ကုိယ္က တစုိက္မတ္မတ္ လုပ္ျဖစ္ဖုိ႔ပဲ လိုတာပါ။ က်မ ကုိယ္တုိင္လည္း ဂ်ပန္စာကုိ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေလ့လာ သင္ယူေနရတုန္းပဲ။ မသိေသးတာေတြက မ်ားလြန္းေတာ့ ေကာင္းေကာင္း ေျပာႏုိင္ ဆုိႏုိင္ ေရးႏုိင္တဲ့ အဆင့္ေရာက္ဖုိ႔ကုိ အခ်ိန္အတုိင္းအတာ တစ္ခုေပးျပီး ၾကိဳးစားေနရဦးမွာပါ။

*က်မ ျမန္မာလုိ ေရးထားခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္စာလုံး အသံထြက္ “ရာစရွိ၊ ရာစအိ၊ ရာစုအိ” ကုိ “ra” အသံနဲ႔ မွားထြက္မိမွာစုိးလုိ႔ “ယာစရွိ၊ ယာစအိ၊ ယာစုအိ” ဆုိျပီး ျပင္လုိက္ပါတယ္။ အမွားျပင္ဆင္ေပးတဲ့ ကုိပီတိေရ.. ေက်းဇူးပါ.. :)

မတ္လ ၁၉၊ ၂၀၀၉။